اين بنا در مجاورت محلات قديمي ” قلعه ولوا” ، “بيدآباد” و “چهارسوق” شاهرود واقع گرديده و قديمي ترين مسجد شاهرود است كه قدمت آن حداقل به دوره ايلخاني مي رسد . اين بنا در دوره هاي متأخرتر متحمل تغيير و تبديلات بسياري شده؛ به طوري كه از بناي اوليه آن، آثار قابل توجهي برجاي نمانده است . هرچند امروزه نام جامع بر روي بنا نيست؛ اما براساس متن وقف نامه ها، نام محله و كوه غربي مقابل آن، نوشته مطلع الشمس و گفته معمرين، اين بنا به عنوان جامع شاهرود محسوب مي شده و در گذشته از اعتبار خاصي برخوردار بوده است .
محمد حسن خان صنيع الاوله، وزير انطباعات ناصرالدين شاه، درخصوص اين مسجد، مطالب درخور توجهي در كتاب خود – مطلع الشمس – آورده است : ” . . . مسجد جامع شاهرود كه در خارج شهر است، در ميان باغات و بساتين كه در سفح جبال شمالي واقع شده و آن بنايي معتبر است و هرچند از خشت خام برآورده اند، اما در اهميت كمتر ازابنيه آجري نيست، شكلا مربع مستطيل مي باشد . هشت استوانه ضخيم در وسط است كه دو به دو محاذي يكديگرند و روي آنها طاق هاي محكم زده اند . قسمت مقابل محراب را پوشش از تير و تخته است و اين اختلاف طاق، طاري و جديد است . سابقا همه طاق خشتي بوده . در سال 1242 ،اهالي شاهرود اين مسجد را مرمت كرده اند و اين يك قسمت به طور مخالف پوشانده شده . كف قسمت شرقي اين مسجد به قدر يك ذرع بلندتر و زير آن آب انبار مي باشد و راه پله از خارج و ميان شارع است و روي اين قسمت شرقي هم با تير و تخته پوشيده شده و در وسط، يك قطار ستون هاي تيربست و روي تيرها چند حمال بزرگ بر هم جفت كرده انداخته اند و سر تيرهاي سقف را روي آنها قرار داده اند و تقريبا به طور مستقيم پوشانيده و مي توان آنجا را مسجد علي حده محسوب داشت؛ چه، محراب مخصوص و مدخل ممتاز وضع جداگانه دارد . قبله هر دو محراب اين مسجد جامع، راست و درست است . طول مسجد بزرگ، سي و پنج قدم، طول مسجد شرقي، بيست و پنج قدم و عرض پانزده قدم است.” بناي كنوني مسجد مشتمل بر صحن، شبستان اصلي و ديگر بناهايي است كه در سه ضلع ديگر صحن شكل گرفته اند . سطح مسجد، چند متر از سطح زمين هاي اطراف پايين تر قرار گرفته؛ به صورتي كه پوشش آن، همسطح پوشش منازل اطراف و فاقد تمايز خاصي است . بخش قديمي و اصلي مسجد يعني شبستان ستوندار، متشكل از سه بخش مياني، شرقي و غربي است . بخش مياني، امتداد ايواني به عرض 5 متر و عمقي – تا ضلع خلفي شبستان- حدود 16 متر است و دو ضلع خلفي آن، محرابي نيم هشت ضلعي تعبيه كرده اند . بخش غربي، متشكل از دو دهانه – هر دهانه به عرض 3 متر- و بخش شرقي متشكل از دهانه اي به عرض 3 متر و عمق يكسان با ديگر دهانه ها (16 متر) است . پوشش بنا به صورت طاق و گنبد با قوس هاي ايراني و عمدتا پنج و هفت بر روي جرزهاي چند ضلعي اجرا شده است . شبستان مزبور، فاقد تزيين خاصي است . در تعميرات سال 375 ا شمسي، به هنگام مرمت يكي از گنبد هاي اصلي و استحكام بخش سه گنبد فرعي، بقاياي كتيبه اي گچبري كشف گرديده كه شيوه گچبري آن به آثار دوره ايلخاني شباهت دارد . نماي رو به صحن شبستان و بخش هاي ديگر بنا، ساده آجري و فاقد هرنوع تزييني است . در گذشته، در بخش شرقي شبستان اصلي، شبستان زنانه اي وجود داشته كه در دوره هاي متأخرتر تخريب گرديده است . همچنين به گفته معمرين، بناي مسجد داراي وضوخانه اي شبيه آب انبار در جلو و خارج مسجد و نيز مناره اي بوده است . در قسمت شرقي و قسمت شمالي مسجد، باغچه اي قرار دارد كه باغچه ضلع شرقي آن، به هفت دختران معروف و به باور عوام، گره گشا بوده و زنان در گذشته آداب و رسوم ويژه اي از جمله در روز بيست و هفتم ماه مبارك رمضان در اين مسجد برگزار مي كرده اند . اين بنا در سال 1376به شماره 1856 به ثبت تاريخي رسيده است .