مطالبات مقام معظم رهبری از ائمه جمعه کشور

رهبر انقلاب براي استفاده هرچه بيشتر از ظرفيت نماز جمعه، مطالباتي نيز از ائمه جمعه دارد: ايشان وظيفه‌شناسي را براي ائمه جمعه لازم مي‌داند و معتقد است چرا كه كار ائمه جمعه كار بسيار عظيم و بزرگي است، و نمي‌توان آن را سهل گرفت[1] و از نگاه ايشان اين مسئوليت را بايستي با شروط و با همه خصوصياتش قبول كرد و از آن به همان‌گونه كه لازم است استفاده نمود.[2] اقامت در محل را نيز از ائمه جمعه مطالبه مي‌كند و مي‌گويد: «آقايان ائمه جمعه بايد در همان محل امامت جمعه ‌شان واقعا براي همه كار مصروف بشوند، چرا كه امام جمعه بودن از اهميت خاصي برخوردار است و ائمه جمعه بايد خود را براي تعليم مردم آماده كنند تا نماز جمعه بتواند آنچنان كه از آن انتظار هست مفيد واقع شود.»[3] وي تبيين مواضع نظام را از وظايف ائمه جمعه مي‌داند و خطاب به ائمه جمعه مي‌فرمايد: «ما سرباز نظام هستيم، ما فدايي نظام هستيم، اين نظام، نظام اسلامي است، نظام قرآني است و امام جمعه نماينده نظام است و بايد مواضع كلي جمهوري اسلامي را تبيين كند و بايد آن خط صحيح و جاده روشن و صراط مستقيم را به مردم بنمايانيد.»[4] ايشان پشتيباني از دولت اسلامي را نيز وظيفه ائمه جمعه مي‌داند و تشويق مردم به همكاري با دولت و با يكديگر و كمك به امور عمومي كشور را لازمه آن مي‌شمارد و بر آن اصرار مي‌ورزد.[5] از ديد ايشان زنده داشتن نام و مرام امام خميني، وظيفه¨ ائمه جمعه است چرا كه امام راحل شخصيتي است كه قوت ايمان را با عمل صالح، اراده پولادين را با همت بلند، شجاعت اخلاقي را با حزم و حكمت، صراحت لهجه و بيان را با صدق و متانت، صفاي معنوي و روحاني را با هوشمندي و كياست، تقوا و ورع را با سرعت و قاطعيت، ابهت و صلابت رهبري را با رقت و عطوفت و خلاصه بسي خصال نفيس و كمياب را كه مجموعه آن در قرن‌ها به ندرت ممكن است در انسان بزرگي جمع شود، همه و همه را با هم داشت[6] و از اين رو پسنديده است كه به مناسبت‌هاي مختلف در نمازهاي جمعه، آن بزرگوار مطرح شود و مطالب امام و درس امام براي مردم بيان شود و چرايي عملكرد امام نيز توضيح داده شود.[7] ايشان يكي از وظايف عمده روحانيت را حفظ ايمان مردم به روحانيت مي‌داند، چون ايمان به روحانيت همواره ملازم با ايمان به اصل دين بوده است، و كمتر بوده‌اند كساني كه روحانيت را قبول نداشته باشند و يك اعتقاد درستي به اصل دين داشته باشند چرا كه مردم دين را از اين طريق فهميده‌اند و بايد ايمانشان به دين همراه باشد با ايمانشان به همين مجموعه.[8] رهبر انقلاب مردم‌داري را يكي از وظايف امام جمعه مي‌داند. در درجه اول با علما، با افراد برجسته فكري، با جوان‌ها، با ضعفا و با كساني كه به روحانيت نياز دارند و بدترين كار را براي امام جمعه اين مي‌داند كه مردم به او به آساني دسترسي نداشته باشند و انتظار داشته باشد مردم به سراغ او بيايند.[9] ايشان معتقد است امام جمعه بايد بيشتر از ديگر روحانيون با مردم باشد.[10] ائمه جمعه بايستي نسبت به همه جناح‌ها، افراد و گروه‌ها حالت پدرانه داشته باشند و نبايد گرايش به يك طرف به نحوي باشد كه عده‌اي از اهل محل احساس كنند اين متعلق به آن‌ها نيست.[11] وي توجه به نسل جوان را از اهم امور مي‌داند و خطاب به ائمه جمعه مي‌فرمايد: «آقايان! نسل جوان ما بهترين نسل‌ها از لحاظ گرايش به دين است. بعضي خيال مي‌كنند جوان‌ها به طبيعت از دين دورترند. اشتباه است. جوان‌ها به دين نزديك‌ترند چرا كه اين اطماع و اهوايي كه معمولاً مخالف دين است در آن‌ها ضعيف‌تر است و جوان اگر بداند كه اينجا مشكل ديني او حل مي‌شود با شوق به نماز جمعه خواهد آمد.»[12] از نگاه رهبر انقلاب يكي از امور مهم ديگري كه ائمه جمعه بايست بدان پايبند باشند، حديث نفس و نظارت بر نزديكان است چرا كه خداوند مي‌فرمايد: «يا اَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا قُوا اَنْفُسَكُمْ‏ وَ اَهْليكُمْ‏ ناراً وَقُودُهَا النَّاسُ وَ الْحِجارَة» (تحريم66/ 6) و اگر نتوانيم خود را در خط صحيح الهي و اسلامي قرار دهيم، تأثيرات، ضعيف، كم و حتي صفر خواهد شد و بايد پذيرفت كه اهل انسان منتسب به او هستند، از اين رو بايد يا به دقت و شدت درباره¨ اهل خود مراقبت كنيم تا از نام ما استفاده نشود و اگر نتوانستيم و عاجز مانديم براي مردم روشن كنيم تا مردم بدانند كه اين از اهل ما نيست و «إِنَّهُ عَمَلٌ غَيْرُ صَالِحٍ» (هود11/ 46).[13] يكي از ويژگي‌هاي ائمه جمعه را آلوده نبودن به دنيا بر مي‌شمارد و مي‌گويد: «امام جمعه نبايد در زندگي، رفت و آمد و كارش جوري باشد كه مردم بگويند: آقا اهل دنيا و كاسب است،[14] چرا كه «آراستن سرو زِ پيراستن» است و زيبايي ما در بي‌پيرايگي ماست. محبوبيت روحانيت، در تجمل و اشراف‌گري او نيست، در سادگي و بي‌پيرايگي اوست. تجمل و اشرافي‌گري روحانيون برايشان مضر است. طلبه و روحاني، بايستي ساده باشد.»[15] از نگاه ايشان ائمه جمعه بايست تكيه بر عناصر مؤمن و خودي را مهم برشمارند و اگر در شهري دو گروه هستند كه يك گروه با نظام همراه نيستند، امام جمعه بايد نقطه مقابل آن‌ها باشد و ركون و گرايش به آن‌ها ابداً نبايد داشته باشد، البته اين امر نبايد مانع نصيحت و هدايت آنان به حق باشد.[16] وي موضع‌گيري در نماز جمعه را لازم مي‌داند از اين رو اگر سخن نادرست و غلطي درباره مسائل دين به معناي عامش، كه مسائل ديني امروز، مسائل سياسي و اجتماعي را شامل مي‌شود، مطرح شد بايد موضع هر انسان مؤمني مشخص شود[17] و در عين حال بايستي از خطبازي پرهيز كرد چرا كه اگر مسأله¨ خط بازي و اختلافات جناحي و… وارد ميدان ائمه جمعه شود، اين مسئوليت خطير را لوث خواهد كرد.[18] قدرت‌طلبي را در سايه منصب امامت جمعه، نقض غرض مي‌داند از اين رو اگر امامت جمعه در شهرستان‌ها به معناي يك كانون قدرت و وسيله‌اي براي قدرت‌نمايي باشد، امامت جمعه از روحانيت خواهد افتاد.[19] برخي حفاظت‌ها از ائمه جمعه را غير ضروري مي‌داند و معتقد است اين كار باعث مي‌شود امام جمعه از مردم دور شود.[20] ايشان حفظ حرمت حريم ديگر علماي شهر را ضروري مي‌داند و مي‌گويد: «امام جمعه نبايد آن كسي باشد كه علماي ديگر احساس كنند با بودن او وجود آن‌ها بي‌معني است زيرا همه مردم شهر و همه دل‌ها و همه توجهات را همه علما مي‌توانند جمع كنند و جلب كنند نه يك نفر».[21] توجه و حضور قلب در نماز را امر مهمي دانسته و نماز  با توجه و با حضور قلب را متوَقّع مردم مي‌داند.[22]

[1]. با رهبر در سنگر نماز جمعه، ص68.

[2]. با رهبر در سنگر نماز جمعه، ص71.

[3]. با رهبر در سنگر نماز جمعه، ص52

[4]. گزارش دهمين گردهمايي سراسري ائمه جمعه، ص33.

[5]. گزارش دهمين گردهمايي سراسري ائمه جمعه، ص30.

[6]. حديث ولايت، ج1، ص12، 13.

[7]. گزارشي از چهاردهمين گردهمايي سراسري ائمه جمعه، ص30، 31.

[8]. با رهبر در سنگر جمعه، ص175.

[9]. شيوه‌هاي جذب مردم به‌ويژه جوانان به نماز جمعه، ص162.

[10]. نماز جمعه، فرصت‌ها و تهديدها، ص257.

[11]. گزارش دهمين گردهمايي سراسري ائمه جمعه، ص31.

[12]. با رهبر در سنگر جمعه، ص111.

[13]. با رهبر در سنگر جمعه، ص107 تا 109.

[14]. گزارش دهمين گردهمايي سراسري ائمه جمعه، ص34.

[15]. حوزه و روحانيت در آيينه رهنمودهاي مقام معظم رهبري، ج 1، ص195.

[16]. گزارش دهمين گردهمايي سراسري ائمه جمعه، ص33.

[17]. گزارشي از پانزدهمين گردهمايي سراسري ائمه جمعه، ص33.

[18]. گزارشي از پانزدهمين گردهمايي سراسري ائمه جمعه، ص35.

[19]. نماز جمعه و مطالبات رهبري، ص259.

[20]. حوزه و روحانيت در آئينه رهنمودهاي مقام معظم رهبري، ج1، ص196.

[21]. نماز جمعه و مطالبات رهبري، ص273.

[22]. با رهبر در سنگر جمعه، ص113.