در روايات و فقه آداب بسياري براي شركت در نماز جمعه ذكر شده است: توصيه شده كه مردم خود را از روز پنج شنبه براي نماز جمعه آماده كنند و از خوردن داروهايي كه موجب ضعف و سستي شده و آنان را از حضور در نماز جمعه باز ميدارد، خودداري كنند. همچنين سزاوار است كه حاكم اسلامي زندانياني كه به خاطر بدهكاري مالي به زندان افتادهاند را با ضمانت اوليايشان، براي شركت در نماز جمعه، آزاد كند. به شتاب كردن به سوي نماز جمعه نيز سفارش فراوان شده است، در روايات آمده اگر مردم ارج و فضيلت شتاب كردن به سوي نماز جمعه را ميدانستند، بر سر آن با هم منازعه ميكردند؛ بر اساس روايتي ديگر بهشت براي كسي كه به سوي نماز جمعه بشتابد، به زيورها آراسته و زينت مييابد، و سبقت و پيشي گرفتن مسلمانان به سوي بهشت به اندازه سبقتشان به سوي نماز جمعه است؛ در روايت ديگر آمده هر كس زودتر به سوي نماز جمعه بشتابد در روز قيامت به خدا نزديكتر است. برخي از فقها، زود رفتن به نماز جمعه را بر افرادي كه نماز جمعه بر آنها واجب است، واجب دانستهاند. زمان وجوب، براي افراد نزديك به محل برگزاري نماز جمعه هنگام زوال و براي ساكنان نواحي دور تر قبل از آن است. در تفسير «شتاب به نماز جمعه»، بين فقها تفاوت نظر وجود دارد؛ تعدادي از آنان معتقدند استحباب آن در اول روز ميباشد از ميان فقهاي عامه، مالك منكر استحباب آن در اول روز شده با اين استدلال كه امر به حضور در نماز جمعه به هنگام زوال ميباشد و بعيد است كه ثواب در وقتي مترتب شود كه هنوز امر به نماز نيامده باشد و اينكه در روايات تعبير به «رواح» شده كه اسم است براي زوال. برخي از فقهاي متأخر معتقدند كه زمان استحباب، طلوع فجر اول ميباشد و شايسته است كه نماز صبح را نيز در مسجد بخواند تعدادي از فقيهان عامه مانند شافعيها بر اين نظرند كه زمان استحباب بعد از طلوع خورشيد است با اين استدلال كه اهل حساب، اول روز را از طلوع خورشيد ميدانند؛ اما برخي از فقهاي اماميه معتقدند كه استحباب از اول طلوع فجر دوم ميباشد؛ چرا كه از ديدگاه شرعي اين زمان اول روز به حساب ميآيد.
دسامبر 282017